THĂM TRƯỜNG DỤC THANH

Đầu tháng 8.2008, Công đoàn Trung tâm Giáo dục thường xuyên TNXP tổ chức cho toàn thể cán bộ nhân viên, giáo viên đi tham quan nghỉ mát tại Phan Thiết. Đoàn đã đến thăm Trường Dục Thanh – nơi thầy giáo Nguyễn Tất Thành (Hồ Chí Minh sau này) đã từng dạy học trước khi ra đi tìm đường cứu nước. Tôi may mắn được tham gia chuyến đi này...

Ngôi trường với mái ngói, vách gỗ hiện ra trước mắt chúng tôi vào một buổi trưa đầy nắng. Trường không lớn, chỉ như một lớp học bình thường nhưng rất khang trang, quanh trường cây trái xanh tươi, trước mặt là dòng sông Cà Ty hiền hòa đang lững lờ trôi… Năm 1910, thầy giáo Nguyễn Tất Thành được chí sĩ Trương Gia Mô giới thiệu vào trường Dục Thanh dạy học khoảng gần một năm. Đến năm 1911, thầy Thành rời trường vào Sài Gòn vượt trùng dương tìm con đường giải phóng dân tộc. Một vài năm sau ngôi trường không còn người phụ trách nên đã đóng cửa vào năm 1912.

Sau ngày quê hương được giải phóng, nguyện vọng của nhân dân là muốn phục chế lại ngôi trường Dục Thanh xưa để tỏ lòng biết ơn Bác Hồ kính yêu và giáo dục truyền thống yêu nước cho thế hệ trẻ. Nhờ những ký ức, kỷ niệm của các cụ là học trò của thầy giáo Thành như bác sĩ Nguyễn Quý Thầu, bác sĩ Nguyễn Kim Chi, cụ Từ Trường Phùng, cụ Nguyễn Đăng Lâu, vị trí ngôi trường và những thành phần kiến trúc nội, ngoại thất được hình thành qua các bản vẽ và được phục chế từ những năm 1978-1980. Ngày nay, những nơi từng gắn bó với Bác như Ngọa Du Sào - nơi Bác thường đọc sách, nhà Ngư - nơi thầy Thành lưu trú, khuôn viên trường Dục Thanh được phục chế gần như nguyên vẹn. Những cây khế, cây vú sữa, cây bưởi thầy Thành và học trò thường chăm bón, nay đã lớn và xanh tốt. Trải qua 101 năm, mái trường Dục Thanh vẫn rêu phong và lặng lẽ như có Người đang giảng bài trong căn phòng nhỏ.

Mấy chục năm qua, những cuốn sổ lưu bút của khu di tích Dục Thanh mỗi ngày một dày thêm. Hàng triệu người dân Việt Nam mỗi khi về thăm Bình Thuận – Phan Thiết đều ghé thăm trường Dục Thanh. Nhiều du khách nước ngoài cũng đã đến nơi này để biết thêm một phần đời của vị lãnh tụ lỗi lạc Hồ Chí Minh. Đứng trước trường Dục Thanh, tôi xúc động nhớ lại những vần thơ của nhà thơ Giang Nam:

“Ghế này xưa Bác ngồi đọc sách

Căn gác này Bác thức thâu đêm

Nơi Bác dừng chân có lời ru của biển

Có mẹ nghèo vất vả sớm khuya

Phan Thiết bao người còn nhớ

Bài học đầu tiên Bác dạy: Hiểu mình…”

Bác không ở đâu xa. Người vẫn là thầy giáo Nguyễn Tất Thành của trường Dục Thanh, vẫn ngày đêm đang dạy chúng ta bài học làm người và tinh thần bác ái của người dân đất Việt.

Bùi Thanh Hoàng – 10/12 Lạc Long Quân, phường 9, quận Tân Bình, Tp. HCM.

Số ĐT: 0937.360.753 hoặc 08.3975.2983